Jak dbać o stopy – profilaktyka stopy cukrzycowej

Jak dbać o swoje stopy?

W zapobieganiu powstawania suchej i popękanej skóry, związanej z powikłaniem cukrzycy, najważniejsza jest właściwa pielęgnacja. Stopy diabetyków wymagają szczególnej pielęgnacji.

• Należy codziennie oglądać swoje stopy, zwłaszcza między palcami i na podeszwie. Pomocne może być lusterko lub druga osoba.
• Stopy powinny być zawsze czyste, należy je myć w letniej wodzie (optymalna temperatura 37ºC). Delikatnie i dokładnie osuszać miękkim ręcznikiem, szczególnie starannie przestrzenie międzypalcowe.
• Paznokcie należy skracać ,,na prosto” przy użyciu pilnika kosmetycznego. Nie są wskazane ostre narzędzia: nożyczki, obcinaczki. Jeśli masz problemy ze wzrokiem, najlepiej poprosić o pomoc drugą osobę lub skorzystać z gabinetu podologicznego.
• Wrastający paznokieć spowodowany niewłaściwym obcinaniem lub urazem należy skorygować u podologa.
• Nagniotki i odciski powinny być usuwane tylko przez specjalistę pielęgnacji stóp.
• Modzele (nadmierne rogowacenie powstające w miejscach dużego obciążenia na stopie) można ścierać tylko tarką kosmetyczną drobnoziarnistą na sucho. Czynność należy wykonać przed myciem nóg, przynajmniej 2 x w tygodniu. Do ścierania modzeli nie wolno używać pumeksu – może być przyczyną mikrourazu, jest siedliskiem bakterii (zawiera pozostałości startego naskórka).
• Skórę można smarować kremami specjalistycznymi i piankami z zawartością mocznika (urea). Mocznik wiąże wodę w skórze, zapobiega nadmiernemu rogowaceniu skóry, poprawia nawilżenie i wygładza przesuszoną skórę.
• Kremy i pianki polecane do pielęgnacji stóp wzmacniają barierę ochronną, szybko się wchłaniają i nie pozostawiają tłustych miejsc na skórze. Pozwalają na szybkie założenie skarpet lub rajstop. Pianki polecamy szczególnie do pielęgnacji przestrzeni międzypalcowych. W przypadku stopy niedokrwiennej należy używać preparatów z zawartością 5% mocznika, natomiast przy stopie neuropatycznej stosować produkty zawierające od 10% do 30% mocznika.

Czego nie wolno robić?

• Nie wolno moczyć stóp w wodzie z szarym mydłem ani w innych roztworach! Nadmierne moczenie sprzyja maceracji skóry i rozwojowi infekcji w jej obrębie. Stopę z raną można umyć, ale tylko pod bieżącą letnią wodą, nie dłużej niż 3minuty. W sytuacjach awaryjnych do mycia oraz oczyszczania stóp można stosować wilgotne chusteczki pielęgnujące.
• Nie wolno stosować kremów pielęgnacyjnych w przestrzeniach międzypalcowych (wyjątek stanowią pianki).
• Nie wolno stosować balsamów ani maści rozgrzewających – może wystąpić nadwrażliwość i stan zapalny.
• Nie wolno stosować maści, płynów i plastrów do usuwania odcisków – zawierają kwas salicylowy uszkadzający naskórek.
• Nie wolno naklejać plastrów na skórę stóp – przy wielokrotnym stosowaniu mogą spowodować ranę.
• Nie wolno wiązać bandaża na supełek przy zakładaniu opatrunku.
• Nie wolno ogrzewać nóg w gorącej kąpieli ani przy grzejniku, używać termoforu i poduszki elektrycznej – możesz mieć zaburzenia czucia i temperatury, przez co doprowadzisz do oparzenia.
• Chodzenie boso jest zabronione, nawet po plaży. Zawsze zakładaj bawełniane skarpety i miękkie wygodne obuwie (plastikowe klapki nie są wskazane).
• Nie chodź po mieszkaniu w samych skarpetach (to ryzyko powstania urazu).
• Nie zakładaj skarpet elastycznych ani pończoch samonośnych (mogą powodować obrzęki).

Co zrobić, jeśli powstanie rana?

• Zdezynfekuj ranę przy pomocy środka dezynfekcyjnego i załóż jałowy opatrunek (np. Aquacel Foam)
• Nie lekceważ najdrobniejszego skaleczenia, otarcia, zmiany na skórze.
• Skontaktuj się z lekarzem.
• Odciążaj maksymalnie stopę! Używaj kul łokciowych lub wózka inwalidzkiego.

Stopy bez ucisku – odpowiednie obuwie

Każdy musi pamiętać o odpowiednim doborze obuwia, koniecznie z szerokimi przodami i numer większego od twojego rozmiaru (aby nie powodowało ucisku). Buty nie mogą być zbyt duże, gdyż wówczas obcierają palce i stopy. Powinny być wykonane z materiału przepuszczającego powietrze, muszą zabezpieczać stopę przed urazami. Zbyt długie chodzenie w kaloszach może być przyczyną odparzenia. Nowe buty powinno się kupować w godzinach popołudniowych, kiedy noga jest zmęczona i obrzęknięta, daje to pewność, że nie będą za małe. Przymierzaj je bez pomocy łyżki. W nowych butach nie należy wybierać się na dłuższy spacer. Czas chodzenia powinien być stopniowo zwiększany, najlepiej rozchodzić buty w domu. Przed założeniem butów sprawdźmy wnętrze dłonią, wygładzając nierówności czy usuwając drobne przedmioty mogące stać się źródłem zranień. Nigdy nie sznuruj butów zbyt mocno – aby nie spowodować ucisku i niedokrwienia. Pacjentom ze znaczną deformacją stopy zaleca się wykonanie obuwia „na miarę”, u szewca i stosowanie specjalistycznych wkładek. Staraj się, aby buty były wysuszone i wywietrzone, codziennie zmieniaj skarpety.

Przede wszystkim – rzuć palenie! Przyspiesza ono procesy miażdżycowe i zwiększa ryzyko amputacji.