Jak uniknąć odleżyn? Najważniejsze zasady profilaktyki. Zasada 2 – Kontrola stanu skóry i higiena.

W rozwoju odleżyn niezwykle ważną rolę odgrywa stan skóry. Stanowi ona najlepszą naturalną barierę ochronną przed drobnoustrojami, zapobiega również rozwojowi bakterii.

Aby zapobiec powstaniu odleżyn, kontroluj skórę pacjenta przynajmniej raz dziennie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na uwypuklenia kostne (głównie okolica krzyżowa, kończyny – łokcie, pięty). Jeśli masz ograniczoną widoczność to używaj lusterka lub pomocy drugiej osoby. Optymalnie jest gdy odbywa się to w czasie wykonywania zabiegów higienicznych oraz przy zmianie ułożenia chorego.

Zwracaj uwagę na:

• zabarwienie,
• zranienia, zadrapania, otarcia,
• temperaturę,
• wilgotność,
• napięcie i obrzęki,
• zawartość podściółki tłuszczowej,
• blizny i odparzenia (okolica pachwin, pach, u kobiet również okolica pod piersiami).
• unikaj skaleczeń i uderzeń

Higiena to podstawa!

Toaleta całego ciała jest nieodzownym elementem zapobiegania odleżynom. Dla uzyskania najlepszych wyników, skóra powinna być oczyszczana przynajmniej raz dziennie lub zaraz po zabrudzeniu. Podczas oczyszczania należy zadbać o minimalizowanie siły i tarcia, któremu poddawana jest skóra.

Jeśli nietrzymanie moczu lub kału powoduje dodatkowe zanieczyszczenia, skóra powinna być oczyszczana tak szybko, jak to możliwe, by ograniczyć podrażnienia chemiczne. Narażenie skóry na wilgoć w związku z nietrzymaniem moczu i stolca można zmniejszyć stosując produkty specjalnie zaprojektowane do absorbowania wilgoci (wkładki, podkłady, pieluchomajtki).

Kąpiel może się odbywać w wannie lub pod prysznicem. Temperatura wody w wannie powinna być dostosowana do potrzeb pacjenta – zazwyczaj jest to ok. 37 – 400 C. Należy jednak pamiętać, że u pacjentów z uszkodzonym rdzeniem kręgowym, zmiany naskórka w strefie porażonej mogą wystąpić po wykonaniu kąpieli w wodzie o temperaturze powyżej 30°C w związku z tym mycie tych chorych powinno być wykonywane w letniej wodzie.

Na rynku dostępne są zestawy kosmetyków przeznaczone do pielęgnacji osób dorosłych, obłożnie chorych lub z nietrzymaniem moczu i stolca. Dobre efekty daje mycie mydłem o pH 5, 5 – neutralnym. Najlepiej, jeśli jest to mydło w płynie lub specjalny żel do kąpieli Ważne jest dokładne osuszenie powierzchni skóry w okolicy fałdów, gdzie sąsiednie powierzchnie wzajemnie się stykają. Po umyciu stosuj na skórę oliwkę lub balsam nawilżająco-natłuszczający oraz zabiegi poprawiające ukrwienie skóry: masaż i oklepywanie (masaż tylko wtedy, gdy nie ma zmian na skórze). Nie wolno rozcierać gwałtownie ciała pacjenta, ponieważ powstałe tarcie może uszkodzić skórę i głębiej położone tkanki. Nie należy razem stosować środków natłuszczających i pudrów, ponieważ tworzy się wówczas rodzaj skorupy, która może stać się przyczyną zmian prowadzących do powstania odleżyny. Dbaj o dostęp powietrza.

Ważna jest dbałość o czystość bielizny osobistej i pościelowej. Unikaj wilgotnej, mokrej pościeli. Ubranie i obuwie powinno być miękkie, wykonane z naturalnych materiałów jak bawełniana, len, jedwab, skóra lub dobrych gatunkowo tzw. „oddychających” materiałów.

Dostęp do łóżka powinien być z każdej strony tak, aby można było wygodnie pielęgnować pacjenta. Łóżko powinno być codziennie prześcielone, a prześcieradło dobrze naciągnięte. Pościel nie może być krochmalona, a osoba sprawująca opiekę powinna zwrócić uwagę, czy chory nie leży na szwach, guzikach, okruszkach.

Unikaj kółek pod łokcie i pięty, chyba, ze są wykonane z odpowiednich materiałów (najlepiej kupuj je w sklepach medycznych lub zaopatrzenia ortopedycznego, a przed zakupem sprawdź charakterystykę tych wyrobów).