Owrzodzenia żylakowe – sposoby leczenia

Owrzodzenia żylakowe – leczenie

Sposób postępowania terapeutycznego w leczeniu ran żylakowych jest uzależniony m.in. od stopnia ich zaawansowanie. Do metod wykorzystywanych w leczeniu owrzodzeń i zmian skórnych, które je poprzedzają, należą: bandaże i pończochy uciskowe, leczenie chirurgiczne (jeśli terapia zachowawcza jest niewystarczająca, a stan chorego pozwala na przeprowadzenie zabiegu), leki ogólne oraz miejscowe. Do farmakologicznego leczenia owrzodzeń żylakowych stosuje się pentoksyfilinę i diosminę. (1)

Niemniej, jedną z podstawowych metod leczenia jest terapia uciskowa (kompresjoterapia). Dzięki jej zastosowaniu podwyższa się miejscowe ciśnienie hydrostatyczne, obniża nadciśnienie w żyłach układu powierzchownego, redukuje przenikanie płynu z naczyń, natomiast obrzęki zostają zlikwidowane. Złoty standard terapii ran żylakowych to stosowanie odpowiednich podkolanówek (przeznaczonych do terapii kompresyjnej u chorych z czynnym owrzodzeniem) lub  bandażowanie warstwowe (najczęściej dwu- lub cztero-warstwowe), z równoczesnym zastosowaniem opatrunków nowej generacji (przylepnych lub nieprzylepnych). Oba sposoby redukują nadciśnienie żylne krwi, które odgrywa najbardziej istotną rolę w etiopatogenezie owrzodzenia żylnego, a równocześnie w połączeniu z opatrunkami, poprawiają środowisko gojenia rany. (2) Przed zastosowaniem każdej metody leczenia należy wykluczyć ewentualne przeciwwskazania.

Owrzodzenie żylakowe a dobór specjalistycznych opatrunków

Owrzodzenia żylakowe goleni mogą być leczone z zastosowaniem opatrunków oraz kompresjoterapii. Leczenie wymaga uprzedniej, dokładnej diagnostyki ran, która pozwala na określenie ich rodzaju oraz czynników towarzyszących. Istotne jest, czy mamy do czynienia z raną z martwicą (suchą lub rozpływną), raną zakażoną (z infekcją lub biofilmem), raną ziarninującą (a także stopniem wysięku) lub naskórkującą. Bardzo ważna jest również lokalizacja rany.

Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo wygojenia owrzodzenia w przypadku ran przewlekłych są: utrzymanie wilgotnego środowiska, właściwej temperatury oraz pH. (3) Powyższe role spełniają opatrunki interaktywne nowej generacji.

W leczeniu trudno gojących się owrzodzeń żylakowych zazwyczaj są wykorzystywane:
– opatrunki hydrokoloiodowe – dobrze znane i najczęściej stosowane, ułatwiają oczyszczanie rany, utrzymują wilgotne środowisko,
– opatrunki alginianowe – stosowane są w przypadku ran z wysiękiem i krwawieniem,
– opatrunki hydrowłókniste – polecane w przypadku ran sączących, w wersji ze srebrem (Ag) do ran zakażonych lub z ryzykiem infekcji,
– opatrunki złożone lub mieszane.

Ponadto, w zależności od stanu rany specjalista może zalecić hydrożele, kompresy alginianowo-wapniowe, dekstranomery, gąbki lub błony poliuretanowe. Obecnie istnieje bardzo szeroki asortyment opatrunków, które różnią się budową, właściwościami i wskazaniami. (3) Chociaż ich odpowiedni dobór nie zawsze jest prosty, znalezienie idealnego rodzaju do danego owrzodzenia żylnego skutkuje jego szybszym i bardziej efektywnym gojeniem.
1. Słowiński P. i wsp, Współczesne poglądy na powstawanie i leczenie żylnych owrzodzeń podudzi, Borgis – Postępy Nauk Medycznych s3/2012, s. 27-34 [CzytelniaMedyczna]
2. Jawień A. i wsp, Leczenie owrzodzeń żylnych, Przewodnik Lekarza 2004, 8, s. 66-71
3. Szewczyk M.T. i wsp, Miejscowe leczenie owrzodzeń żylnych – zasady doboru opatrunku, Zakażenie 1/2005, s. 80-88