Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń
Rany: 608 698 043
Stomia: 800 120 093
Moje konto | Zaloguj się

Odleżyny

Odleżyny to uszkodzenie skóry i tkanek pod nią występujących, spowodowane przez ucisk, ścinanie, tarcie albo kombinacje wszystkich tych czynników. To pryzpadłość osób trwale unieruchomionych, obłożnie chorych. Zaniedbane odleżyny mogą prowadzić do groźnych powikłań.

Przyczyny powstawania odleżyn:

  • długotrwały ucisk
  • tarcie

Miejsca narażone na powstanie odleżyn:

  • okolica krzyżowa
  • pięty
  • pośladki w okolicy guzów kulszowych
  • kostki
  • kolana
  • łokcie
  • wszystkie powierzchnie ciała narażone na stały, długotrwały kontakt z podłożem
    Opieka nad pacjentem przykutym do łóżka wymaga nie tylko cierpliwości i umiejętności, ale pochłania również mnóstwo czasu. Ponieważ coraz częściej to najbliżsi zajmują się chorymi, a procesy starzenia się społeczeństwa postępują bardzo szybko, warto zawczasu zapoznać się z podstawami pielęgnacji.

    Opieka nad pacjentem przykutym do łóżka wymaga nie tylko cierpliwości i umiejętności, ale pochłania również mnóstwo czasu. Ponieważ coraz częściej to najbliżsi zajmują się chorymi, a procesy starzenia się społeczeństwa postępują bardzo szybko, warto zawczasu zapoznać się z podstawami pielęgnacji.

    Jeśli przewlekle chory pacjent mieszka z rodziną, należy poinformować o tym przychodnię rejonową. Gdyby wcześniej podlegał innej placówce, warto przepisać go do najbliższego lekarza POZ. Zagwarantuje mu to wizyty pielęgniarki środowiskowej i domowe konsultacje lekarskie. Specjaliści udzielą wielu niezbędnych porad na temat opieki i diety chorego. Pielęgniarki nie tylko wykonują zabiegi pielęgnacyjne, ale też nauczą bliskich, jak powinna przebiegać rehabilitacja pacjenta czy codzienne ćwiczenia i higiena (1).

    Już na początku przejęcia opieki nad przewlekle chorym warto zaopatrzyć go w odpowiednie łóżko – w nim przecież spędzi najwięcej czasu. Odpowiednio dobrane, znacznie ułatwi zajmowanie się pacjentem, a także zapobiegnie tworzeniu się odleżyn (2). Wygodę zapewni łóżko z zagłówkiem, którego położenie się reguluje, codzienną egzystencję ułatwią też podnoszone boki albo tzw. łóżko łamane. Najważniejszym jego elementem jest jednak materac, który pozwala unikać rozwoju ran. Niektóre produkty wykonane są z karbowanej gąbki, inne napełnione granulatem lub powietrzem (dzięki temu można ustawiać odpowiedni stopień twardości podłoża).

    Obłożnie chorzy w domu niemal zawsze wymagają właściwej pielęgnacji, która zapobiegnie owrzodzeniom (3). Najważniejsza jest profilaktyka. Odleżyny powstają w miejscach ucisku, gdzie ciało styka się z podłożem i są rezultatem niedotlenienia tkanek. Nieprzyjemne bywają też odparzenia, które tworzą się w fałdach skóry, zwłaszcza pod wpływem wilgoci. Dlatego nie wolno zapominać o bardzo dokładnym osuszeniu ciała po myciu i częstej zmianie pieluchomajtek. Uniknąć jednych i drugich pomogą systematyczne kąpiele i smarowanie skóry oliwką lub wykorzystywanie pudru (ale w niewielkich ilościach) (4). Trzeba dbać, by chory często zmieniał pozycję ciała (min. co 2 godziny). Efektywnym wsparciem zwykle okazują się krążki przeciwodleżynowe i ochraniacze (dostępne w sklepach oferujących sprzęt rehabilitacyjny). Niektórzy wykorzystują do tych celów niewielkie poduszki, które podkłada się pod łokcie i biodra chorego.

    Gdy rany się pojawią, należy sięgnąć po nowoczesne, wyjątkowo skuteczne opatrunki, które nie tylko uśmierzą ból, ale również zapobiegną niebezpiecznemu rozwojowi odleżyn (5). Opatrunki zawierające w składzie srebro jonowe (np. Aquacel Ag Extra i Aquacel Ag Foam) wykazują właściwości antybakteryjne i przyczyniają się do zwalczania groźnych dla uszkodzonych tkanek bakterii i drobnoustrojów. Przy tym są bardzo bezpieczne dla chorego, ponieważ uwalniają tylko niezbędną ilość srebra – nie więcej. Co ważne, przynoszą ulgę pacjentowi, a ich działanie utrzymuje się nawet do 7 dni.

    Warto poświęcić czas na właściwą pielęgnację chorego, ponieważ tylko w ten sposób można złagodzić jego cierpienie. Najlepiej zasięgnąć szczegółowych informacji u lekarza POZ i pielęgniarek środowiskowych. Wiedza i oddanie opiekuna pomogą przetrwać najtrudniejszy okres.

    1. NFZ Kraków, http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=7&ved=0CEoQFjAG&url=http://www.nfz-krakow.pl/UserFiles/kurier4.doc&ei=bS9oVcuoAYbiywPg2IPYBQ&usg=AFQjCNGX0aSWYIbQkdW5kcLA0ykuTBj9zg&sig2=xh044fHkJI6GW9xuiPNNEQ, dostęp: 29.05.2015
    2. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy, http://www.szpital.swidnica.pl/files/aktualnosci_2013/odlezyny_porady_dla_pacjenta_2013.pdf, s. 5, dostęp: 29.05.2015
    3. Jw., s.5
    4. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr Janusza Daaba w Piekarach Śląskich, http://www.urazowka.piekary.pl/odlezyny.pdf, s.4, dostęp: 29.05.2015
    5. Szpital Wojewódziki im. Jana Pawła II w Zamościu (Oddział Neurologiczny), http://www.szpital.zam.pl/dokumenty/Informator_odlezyny.pdf, dostęp: 29.05.2015